Mimari Yapılarda Yeşil Çatı ve Yeşil Duvar Kullanımı
Son zamanlarda artan küresel kayıplar ile birlikte iklim, doğal faktörler gibi bazı önemli değişimlerin insan hayatlarında nasıl değişiklikler yarattığını biliyoruz. İklim değişikliğinin ve biyoloji kavramının hayatlarımızda daha önemli hale geldiği şu zamanlarda temel bilgilerin iklim gibi doğa ile alakalı değişime çok açık bir form yaratmaya başladı. Zamanla artan bu değişimler birçok meslek gurubuna doğa ile uyumlu ve fonksiyonel bazı değişiklikler yapmamız gerektirdiğini kanıtlamış oldu. Yapılan araştırmalara göre yeşil yaşam ve doğa ile uyum arasındaki bu ilişkinin insanlar ve insanların yaşamış olduğu bu kapalı evren üzerinde bazı yeni fikirler doğurmuştur. Mimarlık bu meslek gruplarının en esaslarından birisidir. Çünkü her birimiz barınmak zorundayız ve barındığımız kapalı mekânların da günümüzdeki yaşanan bu değişimlere açık olması gerekmektedir.
Mimarlığın geçmişten günümüze sadece yapı tasarımı değil yapının dış kabuğundan, iç mekânına, iç mekânından da peyzaj kısmına kadar ilgilendiğini biliyoruz. İşte bu dağılım göz önünde bulundurulduğunda yapılan araştırmalar gösteriyor ki yapıların sadece barınma gibi fonksiyonu zayıf binaların üretilmesinden ziyade bina dış kabuklarına, yüzeylere, peyzaj, iç mekân gibi alanlarında da yenilikçi bir yeşil alan fikirlerini doğurmaktadır. Son zamanlarda bu tür söylemler üzerine her tasarımcı yeşil kavramını kendi sanat dünyasında dâhil etmeye başlamıştır. Bina kabuklarının ya da bina üst örtüsünün yeşil kavramı ile buluşmasıyla yeşil çatı ve yeşil cephe fikirleri üremiştir. Aslında yapılan bu yenilikçi hareket çok da yeni değil. Biliyoruz ki eski yüzyıllarda insanlar bina cephelerini fonksiyon kazandırmak amacı ile yeşil ile buluşturmaktadır. Ancak son zamanlarda bu durumun yeniden arttığını gözlemliyoruz. Yeşil çatıların su yönetimi, yalıtılması gibi birçok olumlu özelliği ile birlikte yeşil duvar yüzeylerin bere güneş kırıcı gibi doğal bir forma bürünmesini sağlamaktadır. Mimari yapıların bu tür yenilikçi fikirler ile buluşması birçok problemin çözülmesine olanak tanımaktadır. Bununla birlikte yapılan araştırmalar gösteriyor ki yeşil kavramını ve doğayı hayatımız ne kadar çok katarsak hem psikolojik anlamda hem de beden sağlığı açsısından daha iyi bir hale bürünmüş olacağız. Mimari anlamda ürettiğimiz bu yüzeyler ve yeşil alanlar ile yeni habitatların oluşumuna da öncü olmuş olacağız. Hem insan hayatı için, hem evren için hem de binanın sağlığı için bu tarz yenilikçi tasarımlar oldukça önemlidir.
Bir Mimarın Yenilikçi Rehberi: Yeşil Duvarlar
Yeşil duvarlar hem dikey hem de yatay olarak duvarın bitlendirilmesi demektir. Mimarların bir yüzeyi canlandırma konusunda en çok üzerinde durduğu konu yeşil bir örtü ile hayat katmaktır. Yaşayan duvar kavramı tamamen yeşil bitki örtüsünün duvara da dâhil edilmesidir. Yaşayan duvar kavramı duvardan daha doğrusu bitki yüzeyinden canlılığı insana aktarma fikrinden doğmaktadır. Bitkilerin insanların zihinsel ve fiziksel sağlıklarını olumlu yönde etkilemesi ile birlikte hem insanlara doğayı sevmeyi teşvik etmeyi hem de fonksiyonel yapılar tasarlama fikrini doğurmaktadır.
Yeşil duvarların yaygın olarak yaşayan duvarlar olarak dikey bahçeler, eko duvarlar, ya da duvarlar olarak adlandırabiliriz. Günümüzde bu duvarlar panel, modüler ve “freestanding wall” olarak geçmektedir. Buna ek olarak duvar yüzeylerinde seçilen bitki ve yeşil türleri ile de tasarım fikirleri desteklenebilir hale gelebilir ve yüzeyde güneş kırıcı olarak işlev sağlayarak binanın ısı dengesini mekanik olarak sağlamış olur.
Bir Mimarın Yenilikçi Rehberi: Yeşil Çatı Sistemleri
Yeşil çatı formaları eski antik çağlardan beri tercih edilen bir olgudur. Ancak son zamanlarda daha fazla dikkat çekmiş olup insanların hem ekonomik anlamda kar etmek istemesi hem de yapının sağlığını korumak için bu yönteme daha fazla başvurmuştur.
Temel olarak incelersek bu yeşil çatı durumu su yönetimini sağlamaktadır buna ek olarak bina üzerinde katmanlı bir bitki yüzeyi membran görevi görerek izolasyonu sağlamaktadır. Modern sistemler habitatlar yaratmaya, filtrelemeye, karbonu tutmaya ve tarımsal ortamların oluşmasına olanak sağlamaktadır. İşte bu şekilde birçok faydası bulunan bu yöntemler binaya fonksiyonel açıdan anlam yüklerken bitki örtüsü ile habitat oluşumunu da sağlamaktadır.
Referanslar
A Guide to Green Roofs, Walls, and Facades. (2014). In Melbourne and Victoria, Australia, MA: National Library of Australia Cataloguing.
Architizer Editors. (n.d). An Architect’s Guide To: Green Walls.Retrieved May 3, 2020, from https://architizer.com/blog/product-guides/product-guide/eantka-green-walls/
Architizer Editors. (n.d). An Architect’s Guide To: Green Roofs. Retrieved May 3, 2020, from
https://architizer.com/blog/product-guides/product-guide/green-roofs/
